""Richard Wagner componeerde zijn opera Tannhäuser und der Sängerkrieg auf der Wartburg voor het operahuis van Dresden, waar hij kapelmeester was van het Hoftheater. In 1845 dirigeerde hij zelf de première, maar daarna bleef hij eraan sleutelen. Toen Napoleon III de opera in 1861 in Parijs liet uitvoeren, voegde Wagner een ballet toe en introduceerde Venus als handelend personage. In Nederland klonk de opera voor het eerst in 1858. Voor een uitvoering in Wenen veertien jaar later liet Wagner de ouverture organisch overgaan in de opera zelf. Zijn leven lang bleef hij echter ontevreden en kort voor zijn overlijden zei hij tegen zijn echtgenote Cosima dat de wereld ‘nog mijn Tannhäuser tegoed heeft’.
Tannhäuser vertelt het verhaal van de gelijknamige ridder, die na een jarenlange relatie met Venus terugkeert naar zijn groep van minnezangers. Tijdens een zangwedstrijd om de hand van Elizabeth onthult hij tot aller ontzetting zijn seksuele ervarenheid. Hij wordt op pelgrimstocht naar de paus gestuurd, die echter weigert hem te vergeven. Elizabeth sterft van verdriet, waarop ook Tannhäuser dood neerzijgt.
Het orkest is ruim bezet met onder andere drie fluiten, drie trompetten, drie trombones en veel slagwerk. De ouverture geeft in kort bestek een samenvatting van de thema’s van de opera. Zo horen we meteen aan het begin in hout- en koperblazers het plechtstatige, aan Bach herinnerende gezang van de pelgrims. Opgewekte motieven in de houtblazers roepen de broederschap tussen de minnezangers op en broeierige strijkers evoceren de sensuele wereld van Venus. De heroïsche finale maakt onomwonden duidelijk dat de held verlossing heeft gevonden.""
De opvoering van dit werk vond plaats in Tivoli Utrecht in de reeks van 'AvroTros Vrijdagconcerten'. Het Radio Filharmonisch Orkest stond onder dirigent Markys Stenz.
Beluister hier een opname van Frankfurt Radio Symphony onder leiding van Alain Altinoglu opgenomen in juni 2022.
Comments